عراق کې سوداګریزې اړیکې او صادراتو پروسې
په عراق کې ستاسو د محصول غوښتنې د پوهیدو لپاره د بازار بشپړ څیړنه ترسره کړئ. احتمالي پیرودونکي، سیالي کونکي، او د بازار رجحانات پیژني. کلتوري، اقتصادي او تنظیمي فکتورونه په پام کې ونیسئ چې ممکن ستاسو د صادراتو ستراتیژي اغیزه وکړي. د اړتیا وړ صادراتو اسنادو او پروسیجرونو سره ځان وپیژنئ. پدې کې ممکن سوداګریز رسیدونه، د بسته بندي لیستونه، د اصلي سندونه، د صادراتو جوازونه، او د ګمرکي اعالمیې شامل وي. ډاډ ترلاسه کړئ چې ټول اسناد دقیق، بشپړ او د عراقي مقرراتو سره سم دي.
عراق هغه هېواد دی چې له ایران سره تر ټولو اوږده ځمکنۍ پوله لري. په داسې ډول چې د هیواد له شمال لویدیځ څخه تر سویلي سیمو پورې پوښل کیږي. دا د ایراني سوداګرو او تولیدونکو لپاره عراق ته د صادراتو د جذب ترټولو مهم لامل دی. د ایران-عراق اړیکو په تیرو څلویښتو کلونو کې ډیر لوړوالی لیدلی، خو ویلای شو چې دا مهال له یو بل سره ښې سیاسي، سوداګریزې، اقتصادي او کلتوري اړیکې لري. د دې ادعا د ثابتولو لپاره دا کافي ده، چې زموږ هېواد تر ټولو ډېر صادرات دغه لوېديځ ګاونډي ته کوي. دا عراق ته د صادراتو لوړه ګټه ښیي.
د ګمرکي طرزالعملونو او تعرفو په اړه پوه شئ کله چې عراق ته د ننوتلو په وخت کې ستاسو په توکو باندې تطبیق کیږي. عراق د ګمرکي ارزونې سیسټم لري، او محصولات او مالیات ممکن د محصول کټګورۍ پورې اړه ولري. د ګمرک بروکر یا بار وړونکي سره مشوره وکړئ ترڅو د ګمرکي مقرراتو اطاعت ډاډمن کړي او د ننوتلو په بندر کې اسانه تصفیه اسانه کړي. معلومه کړئ چې آیا ستاسو محصول په عراق کې کوم ځانګړي مقرراتو، معیارونو، یا تصدیقونو پوره کولو ته اړتیا لري. ځینې محصولات ممکن د عراقي معیارونو سره مطابقت کولو لپاره د مطابقت ارزونې یا کیفیت تصدیقونو ته اړتیا ولري. د اړوندو چارواکو څیړنه وکړئ او ډاډ ترلاسه کړئ چې ستاسو محصول اړین اړتیاوې پوره کوي.
په دې مقاله کې موږ اراده لرو چې عراق ته له صفر څخه تر سلو صادراتو ته اشاره وکړو. خو لومړی باید د دې هېواد له سیاسي، ټولنیز او اقتصادي جوړښت سره لږ اشنا شو. عراق په ټولنیز او کلتوري لحاظ ډیر متنوع هیواد دی. د ډیموګرافیک او کلتوري ځانګړتیاوو پوهیدل دې هیواد ته د صادراتو په اړه یوه مهمه مسله ده چې تاسو اړتیا لرئ په اړه کافي معلومات ولرئ. د مختلفو قومونو او مذهبي ډلو ترکیب د عراق نفوس جوړوي. کرد، سني عرب او شیعه عرب د عراق درې اصلي ډیموګرافیک جوړښتونه جوړوي. د هیواد سیاسي واک هم د دې دریو ډیموګرافیک ډلو څخه ډیریږي.
عراق ته د بار وړلو په برخه کې تجربه لرونکی د اعتبار وړ بار وړونکی یا لوژستیک چمتو کونکی غوره کړئ. دوی کولی شي د ترانسپورت، ګمرکي تصفیه، او اسنادو سره مرسته وکړي. ستاسو د توکو د طبیعت، د لګښت په پام کې نیولو، او د سپارلو مهال ویش پر بنسټ د ترانسپورت ترټولو مناسب طریقه په پام کې ونیسئ. عراق ته ستاسو د صادراتو لپاره د تادیې غوره طریقې مشخص کړئ. په عامو میتودونو کې د کریډیټ لیکونه (L/C)، بانکي لیږدونه، یا د خلاص حساب ترتیبات شامل دي. د صادراتو تمویل اختیارونه وپلټئ، لکه د صادراتو کریډیټ بیمه یا د سوداګرۍ مالي خدمات، د مالي خطرونو کمولو لپاره. خپل ځان د عراقي کلتوري نورمونو او سوداګرۍ آداب سره آشنا کړئ ترڅو د احتمالي شریکانو یا پیرودونکو سره د مؤثره اړیکو او اړیکو رامینځته کولو اسانه کړي. په عراق کې د سوداګرۍ ترسره کولو په وخت کې ځایی دودونو، دودونو او مذهبي کړنو ته درناوی وکړئ.
په عراق کې حکومت فدرالي دی او په بغداد کې مرکزي حکومت او په اربیل کې د کردستان په سیمه کې محلي حکومت لري. په ورته وخت کې، ولایتي شوراګانې د پام وړ واک او واک لري. د عراق اقتصاد تر ډېره پر تیلو او نورو طبیعي زیرمو تکیه کوي. عراق اوس مهال د APEC ګروپ لوی غړی دی، چې شاوخوا 5 ملیون بیرله صادروي. دا د پیسو نړیوال صندوق او د ملګرو ملتونو په ګډون د نړیوالو سازمانونو څخه بیلابیل اسانتیاوې ترلاسه کوي. د دې ترڅنګ د امریکا په ګډون د سیمې هېوادونه او غربي هېوادونه هم مالي مرستې کوي.
په عراق کې د قانوني او تنظیمي چاپیریال په اړه خبر اوسئ. د هر ډول اړونده سوداګریزو تړونونو، بندیزونو، یا صادراتو کنټرولونو څخه خبر اوسئ چې ممکن ستاسو صادرات اغیزمن کړي. په مقرراتو یا پالیسیو کې کوم بدلونونه وڅارئ چې ممکن ستاسو د سوداګرۍ عملیات اغیزه وکړي. په عراق کې د امنیتي وضعیت ارزونه وکړئ او کوم احتمالي خطرونه چې مشخصو سیمو ته د توکو لیږد پورې تړاو لري په پام کې ونیسئ. د سفر مشورې په اړه تازه اوسئ او د امنیت متخصصینو یا محلي اړیکو سره مشوره وکړئ ترڅو ستاسو د پرسونل او کارګو خوندیتوب ډاډمن کړئ. په عراق کې د محلي شراکتونو رامینځته کولو یا د مجاز اجنټانو یا توزیع کونکو سره کار کولو ته پام وکړئ. سیمه ایز شریکان کولی شي د بازار ارزښتناکه بصیرت چمتو کړي، سوداګریزې اړیکې اسانه کړي، او د محلي سوداګریزو کړنلارو حرکت وکړي.
-
د عراق لپاره د محصولاتو صادراتو کې د قانوني معیارونو او جوازونو ترلاسه کول اړین دي. د عراق د معیاري کولو انسټیټیوټ د توکو لپاره دوه ژبني لیبلونه غوښتنه کوي. که چیرې توکي دغه معیارونه پوره نه کړي، نو د ګمرک له خوا به یې مخه ونیول شي. د صادراتو لپاره مهم ګمرکونه لکه بشمق، پرویز خان، او مهران شامل دي. عراق د ایران سره رسمي او غیر رسمي سوداګریزې لارې لري، چې له لارې یې صادرات ترسره کیږي. په دې هیواد کې سوداګري د کلتوري او مذهبي تنوع له امله ځانګړې چالاکۍ ته اړتیا لري. عراق په تېرو کلونو کې سیاسي او اقتصادي ستونزو سره مخ دی، چې دا وضعیت د سوداګرۍ پر وړاندې خنډونه رامنځته کوي. سره له دې، عراق هڅه کوي چې نړیوال بازار ته ځان ورسوي او د ترکیې سره همکارۍ لري.
-
د عراق بازار ته د صادراتو لپاره، د بازار بشپړ څیړنه اړینه ده. د احتمالي پیرودونکو، سیالانو او بازار رجحاناتو پیژندل مهم دي. کلتوري، اقتصادي او تنظیمي فکتورونه باید په پام کې ونیول شي. د صادراتو اسنادو لکه سوداګریز رسیدونه، بسته بندي لیستونه او ګمرکي اعالمیې باید دقیق وي. د ایران سره اوږده پوله عراق ته د صادراتو لپاره مهمه ده. د ګمرکي ارزونې سیسټم پوهیدل او د بار وړونکو سره مشوره کول اړین دي. ځینې محصولات ممکن ځانګړي معیارونو ته اړتیا ولري. د عراقي کلتور او سوداګرۍ آداب سره آشنا کیدل هم مهم دي.
عراق فدرالي حکومت لري چې مرکزي او محلي حکومتونه لري. د امنیتي وضعیت ارزونه او محلي شراکتونه هم باید په پام کې ونیول شي.
-
عراق کې د توکو لیږد لپاره مختلفې لارې شتون لري، چې سړک ترانسپورت یې تر ټولو مهم دی. د سړکونو پراخه شبکه د هیواد لوی ښارونه سره نښلوي، په داسې حال کې چې ټرکونه او لارۍ د توکو لیږدولو لپاره کارول کیږي. د اورګاډي ترانسپورت محدود دی او په عمده توګه د مسافرینو لپاره دی. نړیوال ټرانسپورټ ګروپونه د بار وړلو او صادراتو خدمات وړاندې کوي، چې له دروازې څخه تر منزل پورې توکي لیږدوي. سمندري ترانسپورت هم مهم دی، په ځانګړې توګه د ام قصر بندر له لارې، چې د وارداتو او صادراتو لپاره اساسي دروازه ده. هوایی ترانسپورت هم په عراق کې مهم دی، چیرې چې نړیوال هوایی ډګرونه د توکو ګړندي لیږد ته اجازه ورکوي. عراق ته صادرات د ایراني سوداګرو لپاره ګټور دي، په ځانګړې توګه د کرنیزو او صنعتي محصولاتو په برخه کې.
-
د عراق جغرافیه د دې کلتوري او ژبني تنوع اغیزه کړې ده. د دجلې او فرات سیندونه د کرنې لپاره حاصلخیزه ځمکه چمتو کوي، چې د سیمې اقتصاد او استوګنې نمونې جوړوي. عراق د مختلفو قومونو او مذهبي ډلو کور دی، چې خپلې ځانګړې ژبې لري. عربي او کردي رسمي ژبې دي، پداسې حال کې چې انګلیسي هم په ښاري سیمو کې عام دی. عراق د لرغونو تمدنونو لکه سومریان او بابلیانو کور دی، چې د هنر، ادبیاتو او ساینس په برخو کې یې مهمې لاسته راوړنې کړې دي. دغه هیواد د 143 ملیارد بیرلو ثابت تیلو زیرمې لري، چې دا یې په منځني ختیځ کې یو له مهمو اقتصادي لوبغاړو څخه جوړوي. جغرافیايي موقعیت یې د کلتوري تبادلې لپاره زمینه برابره کړې ده، ځکه چې دا له ایران، ترکیې او نورو ګاونډیو سره ګډه پوله لري.
-
عراق د سوداګرۍ نړیوال سازمان غړی دی او د عربي هیوادونو ترمنځ سوداګریزې همکارۍ ته وده ورکوي. دا هیواد د ایران، ترکیې، چین، هند او متحده ایالاتو سره پراخې سوداګریزې اړیکې لري. عراق د تیلو یو له سترو صادرونکو هیوادونو څخه دی، چې چین او هند د دې تیلو تر ټولو لوی پیرودونکي دي. د عراق صادراتو کې کرنیز محصولات، کیمیاوي توکي او منرالونه هم شامل دي. په وارداتو کې، عراق له چین، ترکیې او هند څخه مختلف توکي ترلاسه کوي. د دې هیواد سوداګري د سیمه ایزو او نړیوالو بازارونو سره تړاو لري، چې له امله یې د صادراتو او وارداتو حجم زیات شوی دی.
-
عراق د تیلو د زیرمو له امله د نړۍ په کچه د تیلو تر ټولو لوی تولیدونکی دی، چې د دې هیواد اقتصاد په پراخه توګه د تیلو صادراتو پورې تړلی دی. د تیلو عواید شاوخوا 95٪ د عراقي تیلو له پلور څخه راځي، مګر جګړې، بندیزونه او فساد د اقتصادي ودې مخه نیسي. عراق په تیلو باندې انحصار کمولو او اقتصادي تنوع ته اړتیا لري، چې کرنه، صنعت او ګرځندوی پکې شامل دي. بیکاري او کم کارۍ، په ځانګړې توګه د ځوانانو لپاره، مهمې ننګونې دي. حکومت باید ټولنیز او اقتصادي نابرابري حل کړي او کار فرصتونه رامینځته کړي. عراق په نړیواله سوداګرۍ کې فعال دی، مګر سوداګریز کسر لري. نړیوالې مرستې لکه IMF او نړیوال بانک له دې هیواد سره مرسته کوي ترڅو اقتصادي اصلاحات پلي کړي. عراق ته اړتیا ده چې خپلې زیربناوې پیاوړې کړي او پانګونې ته وده ورکړي.
-
عراق د پانګې اچونې لپاره قوانین او مقررات رامنځته کړي ترڅو د کورني او بهرني پانګونې جذب کړي. د 2006 کال د پانګې اچونې قانون، چې وروسته یې تعدیلات شوي، مختلف هڅونې وړاندې کوي لکه مالیاتي معافیتونه او د ځمکې تخصیص. دا قانون د شخړو حل لپاره میکانیزمونه هم لري، چې پانګه اچوونکي کولی شي له محلي محاکمو یا نړیوال منځګړیتوب څخه ګټه واخلي. د تیلو او ګاز سکتور ځانګړي مقررات لري، پداسې حال کې چې بانکدارۍ سکتور د مرکزي بانک لخوا تنظیم کیږي. پانګه اچوونکي باید د NIC څخه جواز ترلاسه کړي، چې قانوني پیژندنه او ګټې ورکوي. دا قانون د شرکتونو تاسیس او عملیات هم تنظیموي، په شمول د ثبت اړتیاوې او حکومتولۍ احکام. ملي پانګې اچونې کمیسیون (NIC) د پانګې ودې لپاره مهمه اداره ده چې معلومات چمتو کوي او پروسې اسانه کوي. مختلف سکتورونه لکه صنعت، کرنه، سیاحت، او خدمات په دې قانون کې شامل دي، چې پانګه اچوونکو ته اجازه ورکوي چې پروژې رامینځته کړي.
-
د عراق د ګمرکونو پروسه د وارداتي توکو لپاره د ګمرکي اعالمیې فورمې وړاندې کولو سره پیل کیږي. دا فورمه د توکو په اړه تفصیلات لکه مقدار، ارزښت او اصلي هیواد شاملوي. واردونکي باید اړین جوازونه ترلاسه کړي او مختلف اسناد لکه سوداګریزو رسیدونو او بسته بندي لیستونه وړاندې کړي. د ګمرک تصفیه کې فیسونه شامل دي چې د توکو نوعیت او ارزښت پورې اړه لري. کله چې ټول پروسې بشپړې شي، مالونه خوشې کیږي. عراق کې سوداګریز قوانین ممکن په مختلفو ولایتونو کې توپیر ولري، چې دا د صادراتو پروسه پیچلې کوي. د صادراتو لپاره اړین اسناد ممکن وخت په وخت بدل شي، نو مشورې اخیستل مهم دي. د ایران او عراق ترمنځ سوداګرۍ ته ځانګړې مشورتي ادارې شتون لري، مګر دې ته لاسرسی ممکن پیچلی وي. سوداګرۍ پلیټ فارمونه د مشورې لپاره غوره انتخاب دی، چې کم لګښت او اسانتیاوې وړاندې کوي.
-
عراق د تیلو صادراتو باندې تکیه لري، چې د دې هیواد اقتصادي وضعیت او دولتي لګښتونه د غیر تیلو توکو صادراتو ته هم اغیزه کوي. د بازار څیړنه د ځانګړو محصولاتو غوښتنې، سیالۍ، او احتمالي پلور حجم په اړه مهمه ده. د تطبیق وړ سوداګریز مقرراتو او مالیاتو پوهیدل اړین دي. د اسعارو تبادلې نرخونه او تادیاتو شرایط باید روښانه وي. د خطرونو کمولو لپاره صادراتي کریډیټ بیمه یا خوندي تادیې لارې وپلټئ. عراق کې محلي کلتور ته سمون ورکول او د محصولاتو تنظیم کول کولی شي ګټه لوړه کړي. له ۲۰۰۳ کال راهیسې، عراق د ایران سره سوداګریزو اړیکو کې مهم دی، چې غیر تیلو صادرات یې زیات شوي دي. د کرنیزو محصولاتو، معدني توکو، او روغتیا سیاحت په برخه کې هم فرصتونه شته. قیمت ټاکل باید د رقابتي نرخونو او محلي پیرودونکو ځواک ته پام وکړي.